Архив автора
Шаҗнла болн заң — бәәр, авьясмудла холвата үгин саң. Лексика, связанная с религией, обычаями и обрядами.
31.01.2014 | 
Автор: Авшг самнр, андһар обет, заповедь клятва,
авшг авх(өгх) принимать обет, заповедь давать клятву,
бат арвн хойр номин авшг авсн бәәдг приняли двенадцать крепких заповедей веры, Джангар.
Алмс 1. Аһу ик күчтә, күн дүрстә әмтн чудовище( человекоподобное существо, обладающее огромной силой).
2 Күүнд хоран күргдг алмс эмгн фольк. старуха- ведьма, баба — яга.
Рубрика: 
стихи молодой поэтессы Герензел Сангаджигоряевой
12 ойратских наставлений.
1.
Ты — ойрат, так цени это имя —
Уважай себя, будь к себе строг.
Ум и тело пусть будут твоими
Скакунами великих дорог.
Ааһ болн усн — күн болн әмдрл
Ааһ болн усна күүндврәр күүнә әмдрлин хар цаһаниг йилһх йос учр эн келврт келгднә.
Ааһ: Хоосн ааһ би, хагсхларн һанцардсн болҗ медгдҗәнә. Нанд усн йир кергтә болҗана. Ус өгит, — эзнәсн сурна.
Эзн: Кергтә усан олхла, күләсн седклтн амрхий? — гиҗ ааһас сурна.
Ааһ : Тиигх йоста, — гиҗ хәрү өгнә.
Эзн ааһд дүүргҗ ус кенә.
Усн йир халун. Буслм халун уснд ааһ эврән хәәлн гив. Тегәд эн болхла, дурна халун күчн гиҗ таньв…
Усн арһулхнар бүләтнә. Ааһд йир таалмҗта болҗ медгднә. Тегәд эн әмдрлин сәәхн гиҗ согтурна.
Усн көрнә. Ааһ әәнә. Юунас әәҗәхән эврән медҗәхш. Тегәд эн җирһлән геесн царцсн седкл гиҗ санна.
Усн удандан бүр киитрнә. Ааһин күсл хәрнә. Тегәд эн мини тәвсн хөв заяна аш гиҗ зовна.
Ааһ : Ода нанд усн керг уга, асхтн! – гинә.
Хаҗуднь эзн уга.
Ааһин седклнь бүтҗ, үкхдән күрнә. Тегәд эн бий болн седклиг даарулсн, зүркн төөнрсн зовлң гиҗ санна.
Ааһ унад усн асхрна. Ааһас алдрсн усна седкл байрта болна.
Ааһ һазрт унна. Хамхрад, үүрәд одна. Эн кемд ааһд харм төрнә.
Усн эргҗ ааһд оршго болсиг меднә. Ода ирҗ уснд дурта болсан меднә. Зуг оратҗ одв. Хамхрсн ааһ эргҗ бүтүн болшго…
Ааһ уульна. Түүнә нульмсн уснла ниилнә. Ааһ цуг чидлән һарһад , дәкәд нег саам уснд дуран өгхәр седнә…
Күн һазрт үүрсн ааһин кемтркә түүнә. Сананд уга, эн түүсн күүнә һар керчнә.
Һарас цусн һарна.
“ Урн зокъял болн күүнә җирһл” гидг китд журналын 169 –гч тойгас Осорин Утнасн орчулв. Те Лиң бичсн
Природа — йиртмҗ
Погода — теңгрин бәәдл
Тепло — дулан
Жарко — халун
Зной — цунцг
Прохладно -серүн
Холодно — киитн
Дождь -хур
Снег — цасн
Град — мөндр
Ветер — салькн
Ясно — чилгр
Пасмурно — бүркүг
Солнце — нарн
Луна — сар
Сумерки — бүрүл
Рано — эрт
Поздно — ора
Утро — өрүн
Обед — үд
Вечер — асхн
Ночь — сө
Гром — оһтрһун дун
Молния — цәкллһн
Роса — чиг
Мокрый — чиигтә
Лед — мөсн
Ледяной — мөстә
Звезда — одн
Млечный путь — теңгрин уйдл
Буран — боран
Метель — шуурһн
Полярная звезда — алтн һасн
Рассвет — өр цәәх
Темнеть — харңһурх
Полночь — сөөни өрәл
Таять — хәәлх
Высыхать — хагсх
Холодеть — киитрх
Затмение — араха хаах
Мираж — җирһлн
Тень — сүүдр
Радуга — солңг
Вулкан — һал цацдг уул
Комета — сүүлтә одн
Буря — һалв салькн
Тихий ветер — номһн салькн
Резкий ветер — шүрүн салькн
Темно — харңһу
Ягода — Җимсн
брусника — алирсн
паслён — бизндг, хармг
корица — шинз
черемша — шимндг
облепиха — чичрһн
кизил — цөм
черёмуха — цөмсн
клюква — цәңгс, кермг
клубника — зодһн
земляника — зодһн
малина — улһн
шиповник — нохан хошун
бояришник — доланк
Вода — Усн
Мендвт! Мини нерн Буджала Савр эн өдрәс нааран хальмг үгмүд бичәд орулнав!
Океан — дала
Море — теңгс
Озеро — нур
река — һол, мөрн
Пруд — бооҗур, боодг
лужа — цандг, чальчаг
Бухта — цекә
залив — көл усн
ручей — һооҗур
остров — арл
Полуостров — тоха арл
родник — булг
родниковый — булгин
минеральный источник -аршан булг
Тихий океан — Номһн дала
Черное море — Хар теңгс
Северный Ледовитый океан — Ар үзгин Мөст дала
Чограйское водохранилище — Чоһран усна тогтал